دکتر هدیه محمودی


تاخیر گفتار و زبان
06 آذر 1404 توسط فاطمه غلامزاده

تاخیر گفتار و زبان

🔴 مهم‌ترین علائم تاخیر گفتار و زبان:(نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند)

🍼 از تولد تا 12 ماه:

عدم واکنش به صداها

بدون babbling  یاآواسازی تا 9 ماهگی

عدم استفاده از جسچرها مثل اشاره کردن یا دست تکان دادن تا 12 ماهگی

 👶🏻12 تا 24 ماه:

نداشتن کلمه قابل فهم تا 15ماهگی

نداشتن کلمات معنی‌دار مثل "مامان/ بابا" تا 18 ماهگی

نداشتن عبارت دوکلمه‌ای تا 24 ماهگی

👦🏻 2 تا 3 سال:

کمتر از 25 کلمه در 2 سالگی(عدم بیان جملات ساده دوتایی مثل: بریم پارک)

کمتر از 200 کلمه در 3 سالگی(عدم بیان جملات سه جزئی مثل:دست کثیف شد)

گفتار نامفهوم برای اطرافیان در 4 سالگی(وضوح کمتراز 70 درصد گفته های کودک⚠️)

🚩 علائم هشدار مهم 

اگر هرکدام از این‌ها دیده شودکودک باید حتما ارزیابی شود:

⚠️عدم پاسخ به نام

⚠️عدم توجه مشترک (مثلا نگاه مادر را دنبال نمی‌کند)

⚠️عدم پیروی از دستور ساده

⚠️پس‌رفت در مهارت‌ها (قبلا بلد بوده ولی از دست داده)

⚠️نشانه‌هایی مثل : تماس چشمی کم، بازی تکراری و علاقه شدید به موضوعات خاص

💡 علت‌های رایج تاخیر گفتار

طبق مقالات علل می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

🔊 مشکلات شنوایی

حتی کم‌شنوایی یک‌طرفه هم در رشد گفتار اثر دارد.

🧠 اختلالات رشدی مثل اوتیسم

تاخیر شناختی

اختلالات حرکتی گفتار (آپراکسی ، دیرآرتری)

👄 مشکلات ساختاری مثل : شکاف کام

🌱 عوامل محیطی مثل :محرومیت زبانی ، تعامل کم والد–کودک ، استفاده زیاد از صفحه‌نمایش

درمان شامل موارد زیر است:

🎯 1. تقویت درک و بیان زبان

توسط گفتاردرمانگر با روش‌های تخصصی 

شامل: افزایش دایره واژگان، جمله‌سازی، پیروی از دستورهاو ارتباط کارکردی می باشد.

🗣 2. آموزش تولید صحیح صداها

در صورت وجود خطای تلفظ یا آپراکسی، تمرین‌های حرکتی–دهانی و تکرار ساختارمند انجام می‌شود.

👨‍👩‍👧 3. آموزش والدین

والدین بخش کلیدی درمان هستند.

📉 4. کاهش عوامل آسیب‌رسان

کاهش استفاده از صفحه‌نمایش مثل موبایل و تلویزیون 

افزایش تعامل چهره‌به‌چهره

افزایش بازی های گفتگو محور

🟢 تنها راه درمان تاخیر گفتار و زبان مراجعه به متخصص گفتاردرمانی می باشد.ترین علائم تاخیر گفتار و زبان:(نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفته شوند)

🍼 از تولد تا 12 ماه:

عدم واکنش به صداها

بدون babbling  یاآواسازی تا 9 ماهگی

عدم استفاده از جسچرها مثل اشاره کردن یا دست تکان دادن تا 12 ماهگی

 👶🏻12 تا 24 ماه:

نداشتن کلمه قابل فهم تا 15ماهگی

نداشتن کلمات معنی‌دار مثل "مامان/ بابا" تا 18 ماهگی

نداشتن عبارت دوکلمه‌ای تا 24 ماهگی

👦🏻 2 تا 3 سال:

کمتر از 25 کلمه در 2 سالگی(عدم بیان جملات ساده دوتایی مثل: بریم پارک)

کمتر از 200 کلمه در 3 سالگی(عدم بیان جملات سه جزئی مثل:دست کثیف شد)

گفتار نامفهوم برای اطرافیان در 4 سالگی(وضوح کمتراز 70 درصد گفته های کودک⚠️)

🚩 علائم هشدار مهم 

اگر هرکدام از این‌ها دیده شودکودک باید حتما ارزیابی شود:

⚠️عدم پاسخ به نام

⚠️عدم توجه مشترک (مثلا نگاه مادر را دنبال نمی‌کند)

⚠️عدم پیروی از دستور ساده

⚠️پس‌رفت در مهارت‌ها (قبلا بلد بوده ولی از دست داده)

⚠️نشانه‌هایی مثل : تماس چشمی کم، بازی تکراری و علاقه شدید به موضوعات خاص

💡 علت‌های رایج تاخیر گفتار

طبق مقالات علل می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

🔊 مشکلات شنوایی

حتی کم‌شنوایی یک‌طرفه هم در رشد گفتار اثر دارد.

🧠 اختلالات رشدی مثل اوتیسم

تاخیر شناختی

اختلالات حرکتی گفتار (آپراکسی ، دیرآرتری)

👄 مشکلات ساختاری مثل : شکاف کام

🌱 عوامل محیطی مثل :محرومیت زبانی ، تعامل کم والد–کودک ، استفاده زیاد از صفحه‌نمایش

درمان شامل موارد زیر است:

🎯 1. تقویت درک و بیان زبان

توسط گفتاردرمانگر با روش‌های تخصصی 

شامل: افزایش دایره واژگان، جمله‌سازی، پیروی از دستورهاو ارتباط کارکردی می باشد.

🗣 2. آموزش تولید صحیح صداها

در صورت وجود خطای تلفظ یا آپراکسی، تمرین‌های حرکتی–دهانی و تکرار ساختارمند انجام می‌شود.

👨‍👩‍👧 3. آموزش والدین

والدین بخش کلیدی درمان هستند.

📉 4. کاهش عوامل آسیب‌رسان

کاهش استفاده از صفحه‌نمایش مثل موبایل و تلویزیون 

افزایش تعامل چهره‌به‌چهره

افزایش بازی های گفتگو محور

🟢 تنها راه درمان تاخیر گفتار و زبان مراجعه به متخصص گفتاردرمانی می باشد.